منظور از قساوت قلب و سنگدلی چیست؟

منظور از قساوت قلب و سنگدلی چیست؟از جمله بیماری­های معنوی و گناهان قلبی که انسان را......

درمان قساوت قلب از نگاه قرآن قبل از دچار شدن به این بلیّه‌ی روحی لازم است تا هر فرد از قلب خود مراقبت کند و با توجّه به عوامل ایجاد قساوت قلب از بروز آنها جلوگیری کند. به این منظور باید....

نتیجه گیری :

یاعلی بگو و ادامه رو بخون....

منظور از قساوت قلب و سنگدلی چیست؟

از جمله بیماری­های معنوی و گناهان قلبی که انسان را از پیمودن راه سعادت باز می­دارد و به ورطه هلاکت می­کشاند، قساوت قلب است.

کلمه قساوت در لغت از ماده «قسی»به معنای سخت شدن و صلابت است و در اصطلاح هرگاه قلب و دل انسان از نرمی، رقت و احساس رحم خالی شود، قساوت و سختی در آن جای می­گیرد.در این حالت انسان حق را نمی­پذیرد و برای آن خاشع نمی­شود، اندرز و انذار در او اثری نمی­بخشد و مناظر رقت انگیز مثل آه مظلوم، ناله یتیم و پریشانی تهیدستان هیچ اثری در او نمی­گذارد و آنها را نادیده و نشنیده گرفته، همانند حیوانی از آنها می­گذرد.

قلب قاسی (با قساوت)آن قلبی است که در برابر حق خشوع ندارد و تاثیری به نام رحمت و رقت به آن دست نمی­دهد.

آرزوها و خواسته­های نفسانی، از جمله از عوامل قساوت و حجابهای تاریکی است که روی دل انسان را پوشانده، به طوری که نه از خدای خود یاد می­کند، نه جهان پس از مرگ خود را یاد می­کند و نه برای آسایش ابدی و تامین حیات جاودانی خود تلاش می­کند ولی تنها برای تامین حیات فانی و بی­اساس حرکت می­کند.چنین کسی دیگر در دل او برای رحمت الهی جایی باقی نمی­ماند.

درمان قساوت قلب از نگاه قرآن

معروف است که بهترین درمان، پیشگیری است. اگر این مطلب را بپذیریم می­توان گفت که قبل از دچار شدن به این بلیّه‌ی روحی لازم است تا هر فرد از قلب خود مراقبت کند و با توجّه به عوامل ایجاد قساوت قلب از بروز آنها جلوگیری کند. به این منظور باید در مقابل سخن ایستادگی نکند، عهد و پیمان خود با خدا و مردم را نشکند، آیات الهی را انکار نکند، خود را اسیر آرزوهای طول و دراز و دست­نیافتنی نسازد وبالآخره از کارهای زشت و ناپسند فاصله گرفته و با انجام معاصی قلب خود را در معرض دچار شدن به قساوت قرار ندهد اما اگر خدای ناکرده انسان زمانی دچار قساوت قلب شد باید به سرعت در پی درمان آن برود و راه جولان شیطان را ببندد. از آیات قرآن کریم می­توان برداشت کرد که یاد و ذکر الهی بهترین داروی التیام بخش این مرض روحی است. بازگشت به حریم پروردگار و عادات دادن قلب و جان به یاد و ذکر خدا، دل غافل و منجمد شده را صفایی دوباره می­بخشد و با شکافتن آن این فرصت مجدّد را فراهم می­سازد تا چشمه­های اشک از خوف مقام ربوبی از آن خارج شود. در این میان فریضه‌ی نماز که بالاترین ذکر و یاد الهی است می­توان کمک شایانی را برای بیرون رفت از این حالت سوء داشته باشد همانگونه که خداوند می­فرماید:

«اقم الصلاة لذکری. طه14»

مداومت بر نمازهای پنجگانه و ادای آن با حالت توجّه و خشوع باعث می­شود  تا هویت انسانی و آسمانی انسان دوباره احیاء شود  که ظرفیّت پذیرش حق و تمکین در مقابل دستورات و اموار الهی در انسان افزایش یابد و این امکان فراهم گردد که انسان در زمره‌ی پیروان راستن مکتب وحی و انبیاء الهی قرار گیرد. نتیجه‌ی این تبعیّت نیز جلب نظر الهی و رحمت و رأفتی است که خداوند در دل انسان ایجاد می­کند و قلوب منجمد، طراوت تازه­ای می­بخشد. همانگونه که ذات اقدس الهی با بشارت به کسانی که از پیامبر و فرستاده‌ی او تبعیّت و فرمانبرداری می­کنند می­فرماید:

«وَ جَعَلْنَا فىِ قُلُوبِ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَ رَحْمَةً». حدید/27

«و در قلوب کسانی از او تبعیّت کردند، رأفت و رحمت را قرار دادیم»

بر این اساس مواعظ و دستورات الهی همان داروی شفابخشی هستند که جان­های مؤمنین را از لوث پلیدیها پاک می­کنند و از سفت و سخت شدن آن جلوگیری می­کنند:

«یَأَیهَُّا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْکُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَ شِفَاءٌ لِّمَا فىِ الصُّدُورِ وَ هُدًى وَ رَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِین. یونس/57»‏

«اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الحَْدِیثِ کِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانىِ‏َ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یخَْشَوْنَ رَبهَُّمْ ثمُ‏َّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلىَ‏ ذِکْرِ اللَّهِ. زمر/23»

نتیجه گیری :

در نتیجه‌ی این نوشتار مشخّص شده که قساوت قلب از جمله بیماری های روحی به شمار می رود که عدم توجه به آن و کوتاهی در جهت درمان آن می­تواند انسان را از مراتب انسانی خارج کرده و در حدّ جمادات تنزّل دهد. عدم تمکین در مقابل سخن حق، دل سپردن به آرزوهای طول و دراز، زیرپاگذشتن عهد و پیمان از جمله اموری هستند که موجب قساوت قلب شده و در نتیجه انسان را همچون سنگی در مقابل وقایع پیرامون و درد و رنج دیگران بی­تفاوت می­سازد. برای جلوگیری از ابتلا به قساوت قلب باید هرچه بیشتر به ذکر الهی روی آورد و با بذل توجّه ویژه نسبت به نمازهای یومیه به عنوان بهترین مصداق ذکر الهی، هر چه بیشتر صفحه‌ی دل را صفا داد و آنر را در مقابل سخن حق و حقیقت نرم کرد.

امیدوارم که انشا ء الله همه ما بندگان خدا در زندگیمان هرگز به چنین بیماری حادی گرفتار نشویم که نتیجه آن فقط رعایت نکردن حق الله و حق الناس و حق النفس خواهد بود . و بر اساس فرمایشات  خداوند با پایبندی و مداومت بر نمازهای پنجگانه و ادای آن با حالت توجّه و خشوع هویت انسانی و آسمانی خود را نگه داریم . ( انشا ء الله )